Primer posterior hipofiz tümörleri:
Hipofiz tümörleri, hipofiz hastalıklarının en önemli sebepleri arasında yer almaktadır ve tüm beyin tümörlerinin %15’ine yakın bir kısmını bu tümörler oluşturmaktadır. Ancak hipofiz tümörlerinin çok önemli bir kısmı, anterior hipofizin hormon sekrete eden nöroendokrin hücrelerinden köken almaktadır. Sellar ve suprasellar bölgeninin nöroendokrin hücrelerinden köken almayan kraniofarengioma (Kraniofarengeal kanal epiteli), meningioma (Araknoid hücreler), germinoma (Primordiyal germ hücre kalıntıları) gibi çeşitli tümörleri de bulunmaktadır. Bilindiği gibi posterior hipofiz, magnosellüler bölgeden köken alan nöronların aksonlarıyla bunların etrafını dolduran nöronal hücre kökenli pitüisitlerden oluşmaktadır. Primer posterior hipofiz tümörleri oldukça nadir görülen endokrin olmayan bu hücrelerinden köken alan düşük dereceli sellar tümörleridir. Bu tümörler pitüisitoma, granüler hücreli tümörler, spindle hücreli onkositoma ve sellar epandimomadır. Nadir tümörler olmaları ve hormonal hiperaktiviteye yol açmamaları nedeniyle sıklıkla gözden kaçarlar ve non fonkisyonel hipofiz tümörü olarak değerlendirilirler. Buna karşın klinik bulgu verebilir, hormon profilinde değişikliğe yol açabilir ve radyolojik olarak görüntülenebilirler. 40-60 yaşlar arasında sık görülmektedir. Posterior hipofiz fonksiyonları açısından Dİ ve UADHS’na yol açabilir. Baş ağrısı hastalarda en sık görülen yakınmadır ve suprasellar alana uzanarak anterior hipofiz fonksiyonlarında bozulmaya ve optik kiazmada bası bulgularına yol açabilir. Tedavisi tümörün transfenoidal yolla cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Oldukça sert ve tamamen çıkarılması zor olduğu bildirilen bu tümörlerin cerrahisinde transkranial yol da kullanılabilir. Bu tümörlerin tedavisinde cerrahi komplikasyon oranının oldukça yüksek olduğu ve hastaların yarısında hipopitüitarizm geliştiği bildirilmektedir. Tedaviye dirençli olgularda radyoterapi düşünülebilir (37-40).
Kaynak: Güçlü M. Arka Hipofiz Hastalıkları. in Ersoy C (ed) Ersoy C (ed) Klinik Pratikte Endokrinolojik ve Metabolik Hastalıklara Yaklaşım Bursa Tabip Odası Sürekli Tıp Eğitimi e-Kitabı, Bursa Tabip Odası Yayınları, 2021:99-121