Alıntılandığı Kaynak: Erdal E. Egzersiz Stres Ekokardiyografi.İn (eds) Heper C, Kenar Tiryakioğlu S. Kardiyoloji Bursa tabip Odası sürekli Tıp Eğtimi Kitabı 1.Cilt. Bursa Tabip Odası Yayınları, Bursa:185-186
EGZERSİZ STRES EKOKARDİYOGRAFİ
Kardiyolog Uz. Dr. Emrah ERDAL
İstabul Sultan 2. Abdulhamid Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kardiyoloji Departmanı, İstanbul
Tanım
Stres ekokardiyografi endikasyonları
Kaynakça
Anahtar kelimeler: Stres ekokardiyografi, endikasyonları, dopamin, koroner arter hastalığı
Keywords: Stress echocardiography, indications, dopamine, coronary artery disease
Stres ekokardiyografi (SE), egzersiz yöntemleriyle veya kalp atımını hızlandıran ilaçlarla yapılan bir ekokardiyografi uygulamasıdır. Egzersiz stres ekokardiyografi, koşu bandı efor testinde egzersiz protokolünün uygulanmasından hemen önce
ve hemen sonra veya bisiklet egzersiz testi yardımıyla egzersizin her aşamasında ekokardiyografik görüntülerin kaydedilmesi şeklinde yapılmaktadır. Bisiklet egzersiz ekokardiyografisi ya dik ya da yaslanmış bir duruş sırasında yapılır. Koşu bandı
testinden farklı olarak, bisiklet egzersizi, çeşitli egzersiz seviyeleri sırasında görüntü elde edilmesini sağlar.
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıca bu 6 saatlik sürede sigara içilmemesi ve kafein içeren gıda (çay, kahve, çikolata, kola vb.) veya ilaç (bazı ağrı kesici ilaçlar kafein içerebilir) alınmaması gerekir. Bu test öncesinde kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek bazı ilaçların 24 saat öncesinde kesilmesi gereklidir.
Stres ekokardiyografi endikasyonları (1)
• Koroner arter hastalığı teşhisi
• Tanı konmuş hastalarda (örneğin miyokardiyal enfarktüs sonrası) prognoz ve risk sınıflandırması;
-Ameliyat öncesi risk değerlendirmesi;
• Efor dispnesinin kardiyak etiyolojisinin değerlendirilmesi;
• Revaskülarizasyon sonrası değerlendirme;
• İskemi lokalizasyonunun tespitinde;
Stres ekokardiyografi koroner arter hastalığının tanısında, mevcut hastalığın derecelendirilmesinde, canlılık araştırılmasında ve non-kardiyak cerrahi öncesinde risk değerlendirilmesinde kullanılmaktadır.
Egzersiz en çok kullanılan stres ekokardiyografi yöntemi olsa da dopamin, dobutamin, dipiridamol gibi farmakolojik ajanlar
ve atrial pacing yöntemi ile de yapılabilmektedir. (2).
Stres ekokardiyografinin canlılık araştırmasında diğer yöntemlerden en önemli avantajları daha ucuz ve tekrarlanabilir olması, radyasyon içermemesi ve aynı zamanda beraberinde hastaların kardiyak
patolojiler açısından çok yönlü değerlendirilebilmesidir . Stres ekokardiyografi ile sol ventrikül duvar hareketleri, egzersiz kapasitesi, kalp atış hızı tepkisi, ritim ve kan basıncı değişiklikleri hakkındaki bilgiler analiz edilir ve yorumlanır . (1)
Stres ( egzersiz veya farmakolojik ) ile kardiyak output, kalp hızı ve sistolik kan basıncında artışı meydana gelir ve miyokardın oksijen ihtiyacında artış olur. Ciddi darlığa neden olan bir koroner lezyon varlığında, bu arterden beslenmekte olan bölgede yer alan miyokardın metabolik ihtiyacı olan kan akımı karşılanamaz ve bölgesel iskemi oluşur, stres durumunda ise
oluşan iskemi daha da belirgin hale gelir.(3)
Egzersiz öncesinde ekokardiyografik olarak bölgesel duvar hareketleri detaylı olarak değerlendirilir ve olanak varsa kaydedilir. Daha sonrasında egzersizden hemen sonra ekokardiyografik
görüntüleme ve değerlendirme tekrar yapılır. İstirahat duvar hareketleri normal olan bir hastanın, stres ile duvar hareketleri kötüleşiyor ise bu iskemi lehine bir bulgudur. Stres ekokardiyografi sonucunda değerlendirilen 16 segment içerisinde 3 veya daha fazla segmentte egzersiz ilişkili hipokinezi veya akinezi görülmesi yüksek olay riskininin varlığını düşündürür.(4,5) Yine test sırasında göğüs ağrısının olması, iskemi açısından anlamlı EKG değişikliklerinin olması, egzersize yetersiz kan basıncı cevabının olması gibi durumlar da anlamlı olarak kabul edilir.
KAYNAKLAR
1. Sicari R, Nihoyannopoulos P, Evangelista A, Kasprzak J, Lancellotti P,Poldermans D, Voigt J, Zamorano JL. Stress echocardiography expert consensus statement. Eur J Echocardiogr. 2008;9:415–37.
2. Tuğcu A, Aytekin S. Stres Ekokardiyografi. In Erol Ç, ed. Klinik
Ekokardiyografi ve Diğer Görüntüleme yöntemleri. Ankara: Nobel Tıp
Kitabevi, 2007;113-60
3. Fung AY, Gallagher GP, Buda AJ. Physiologic basis of dobutamine as compared with dipyridamole stres interventions in the assessment of critical coronary stenosis. Circulation 1987;76:943-51
4. Mark DB, Shaw L, Harrell FE Jr, Hlatky MA, Lee KL, Bengtson JR,
McCants CB, Califf RM, Pryor DB. Prognostic value of a treadmill
exercise score in outpatients with suspected coronary artery disease. N Engl J Med 1991;325:849853
5. Shaw LJ, Berman DS, Picard MH, Friedrich MG, Kwong RY, Stone
GW, Senior R, Min JK, Hachamovitch R, Scherrer-Crosbie M, Mieres
JH, Marwick TH, Phillips LM, Chaudhry FA, Pellikka PA, Slomka P,
Arai AE, Iskandrian AE, Bateman TM, Heller GV, Miller TD, Nagel
E, Goyal A, Borges-Neto S, Boden WE, Reynolds HR, Hochman JS,
Maron DJ, Douglas PS; National Institutes of Health/National Heart,
Lung, and Blood Institute-Sponsored ISCHEMIA Trial Investigators.
Comparative definitions for moderate-severe ischemia in stress nuclear, echocardiography, and magnetic resonance imaging. JACC Cardiovasc Imaging 2014;7:593604